9:00 - 17:00 (ostatni wpis 16:00)

Wystawa stała

O nas

Poznać Muzeum Wsi Liptowskiej

uploaded picture

1 | POKLADŇA 

Objekt slúži na predaj vstupeniek do Múzea liptovskej dediny a rezerváciu časeniek pre jazdu vlakom na Považskej lesnej železnici. Je to miesto prvého kontaktu s návštevníkom. 


2 | SPRÁVA SKANZENU - ZRUBOVÝ DOMuploaded pictureLiptovská Sielnica

Objekt vyhradený pre zamestnancov múzea, možnosť poskytnutia prvej pomoci.


3 | Stodoła polna z Vavrišovauploaded picture Vavrišovo

Naprzeciw przybytku pasterza, obok drogi znajduje się polna stodoła Vavrišova. W Vavrišovie do dziś zachowała się część pierwotnych gumien na skraju wsi o nieregularnej zabudowie. Dla tej wsi charakterystyczne było umieszczenie gospodarczych pomieszczeń służacych do składowania poza siedliskiem. Budynki służyły dogromadzenia pasz, wozów i maszyn rolniczych. W muzeum w pol nej stodole z Vavrišova znajduje się miejsce poczęstunku dla zwiedzających.


4 | WC MUŽI  - SÝPKAuploaded pictureLudrová

Sýpka z obce Ludrová bola postavená okolo roku 1880 v záhrade miestnej usadlosti, mimo obytného domu. Slúžila ako hospodársky a skladovací priestor.


5 | WC ŽENY  - SÝPKAuploaded pictureNižné Malatíny

Sýpka z obce Nižné Malatíny postavená okolo roku 1830 bola súčasťou hospodárskej usadlosti. Stála vedľa miestnej komunikácie, oproti obytnému domu. Slúžila ako hospodársky a skladovací priestor.


6 | Dom rodziny Maidiakovców z Liptovskiej  Sielniceuploaded pictureLiptovská Sielnica

Pierwszym obiektem do którego nwgą wejść zwiedzający jest  chałupa  biednego chlopa  z  Liptovskiej Sielnice.  Jest   to  siedlisko  najbiedniejszej  warstwy mieszkańców wsi, bezrolnego, pasterza owiec i dobytku Jozefa Majdiaka. Domek stal na parceli gminnej i był przebudowany z miejscowej szopy pasterskiej. Już samo jej usytuowanie na ziemi gminnej, bez płotu, bez budynków gospodarczych mówi o egzystencji życiowej rodziny zależnej od bogatszej warstwy mieszkańców. Do  pierwotnie  jednoizbowego zrębowego budynku została dobudowana sień z desek. A ponieważ ojciec sezonowo dorabiał wyplatając koszyki oraz przygotowując gont, sień służyła również jako miejsce do składowania materiału, gotowych wymbów czy też narzędzi. Izba była jedynym pomieszczeniem mieszkalnym dla całej rodziny, służyła doprzygotowywania i jedzenia posiłków, wykonywania typowych czynności domowych, do odpoc zynku.


7 - 11 | Spichleruploaded pictureHubová

Za polną  stodołą  znajdują  się  spichlerze i komory z Hubovej. W pierwotnej wsi, w przeszłości nazywa­nej Gombáš, zachowały się jedynie dwa spichlerze w oryginalnym stanie. Również znajdowały się na skra­ju wsi i służyły do przechowywania zbóż, ziemniaków oraz narzędzi gospodarczych. W muzeum służą jako pomieszczenia magazynowe.


12 | Dom z Liptovskei Sielnicy z roku 1865uploaded pictureLiptovská Sielnica

W Domu z Liptovskej  Sielnicy z roku 1865, który w szczytowej ścianie  ma  charakterystyczny  element - belkę stropową, wychodzącą z izby aż przed ścianę zewnętrzną prezentowana jest ludowa kuchnia. W trakcie licznych wydarzeń organizawanych przez muzeum prezentowane zwiedzającym sposoby przy­ gotowania różnego rodzaju tradycyjnych ludowych posiłków, specjalnych makaronów oraz ciast.  


13 | Remiza strażacka z Jalovcauploaded pictureJalovec

Na pastwisku za warsztatem kołodzieja i kowala znajduje się remiza strażacka z Jalovca z roku 1865. Pod względem architektonicznym to atrakcyjny drewniany budynek o prostokątnej zrębowej konstrukcji, której płaszcz z trzech stron tworzą deski, część z wejściem posiada dwuskrzydłowe wrota z desek. Nad parterową częścią została dobudowana wysoka konstrukcja dachowa, zamknięta dachem gontowym, zakończonym krzyżem. W remizie znajdują się zabytkowe strażackie sikawki z Liptovskiego Hrádku i Podturni.


14 | Dom rzemieślnika i rolnika Jana Lovichauploaded pictureLiptovská Sielnica

W pięcioizbowym domu z Liptovskej Sielnicy znajduje się ekspozycja przedstawiająca mieszkanie rzemieślnika i średniego rolnika Jána Lovicha, który zaliczany był do postępowych i wykształconych mieszkańców wsi. W domu znajdują się oryginalne meble i przedmioty, które należały do jego pierwotnych mieszkańców. Sień przedzielona jest drewnianą przegrodą na dwie części. Z pierwszej części, wejściowej wchodzi się do tzw. czarnej kuchni z otwartym paleniskiem. W tym pomieszczeniu na ścianie znajduje się półka na naczynia, pod oknem ustawiony jest stół. Wokół paleniska oraz ścianach umieszczane są przedmioty służące do przygotowywania jedzenia. Z czarnej kuchni przechodzi się do komory, która była częściowo zamieszkanym pomieszczeniem, służącym do składowania odzieży i do spania. Oprócz tego znajduje się tu skrzynia z zawartością i osobiste rzeczy ostatniej właścicielki domu, córki Jana Lovicha. Druga komora pełniąca fankcję pomieszczenia do przechowywania miała wejście wprost z sieni. Oprócz skrzyni - tzw. „sztoku" na mąkę, znajdują się tu przedmi­oty wykorzystywane w gospodarstwie, przy pracach do­mowych, obróbce surowców. Izba wyposażona jest w dob­rej jakości meble, charakterystyczne dla wyższej warstwy mieszkańców. Znajdują się tu dwa łóżka umieszczone obok siebie po środku bocznej ściany, nad łóżkami wiszą portrety właściciela domu z małżonką. Dwie jednodrzwiowe szafy znajdują się w rogach izby. Pod oknem przy bocznej ścianie znajduje się ława z drewnianym bogato zdobionym opar­ciem, przed nią stoi stół i krzesła. Przy drzwiach znajduje się komoda. Rodzina ta była świadoma narodowo i poprze z rodzinne koligacje związana z wydawcą i drukarzem Karo­lem Salvą. Niektóre książki przez niego wydane należą do ekspozycji. Meble do przedniej izby uzyskano od spadko­bierców pierwotnych mieszkańców domu. Częścią obiektu jest znajdujący się pod wspólnym dachem warsztat kołodziejski. Oprócz specjalistycznych stołów, ciekawych epokowych narzędzi np. piły, tokarki, wiertarki, znajduje się tu specjalny stół wykorzystywany do produkcji kół. Znajdują się tu również formy i szablony do produkcji wyrobów kołodziejskich, jak również wiele gotowych i roz­poczętych produktów i ich części. Elementy ekspozycji oraz narzędzia pracy pochodzą z warsztatu wybitnego rzemieśl­nika kołodzieja Petra Obrciana z Ondrašovej.


15 | Gotycko - renesansowy kasztel z Parížoviecuploaded pictureParížovce

Na lekkim wzniesieniu, oddzielony kamiennym murem od publicznej części wsi, stoi gotycko - renesansowy kasztel z Parížoviec, który jest najstarszą zachowaną siedzibą ziemiańską na Liptovie. Pochodzi z XIV wieku, kiedy to został wybudowany jako dwór. Przebudowany i powiększony został pod koniec XV wieku. W okresie późnogotyckim powstał wysoki parterowy budynek z trzema pomieszczeniami, który przyłączony został do dworu. Dwa nowe pomieszczenia zawierały westybul z kominkiem, bogato zdobionym portalem oraz pomieszczenie mieszkalne, doświetlane trzema oknami po stronie północnej i wielkim oknem po stronie zachodniej. Pomieszczenia starego dworu zostały przebudowane, wyburzono poziome konstrukcje i doświetlono je wielkimi kamiennymi oknami. Przebudowa ze względu na zastosowane rozwiązania, wartość architektoniczną i sposób myślenia, łączący środki wyrazu wybrzmiewającego gotyku z elementami wczesńego renesansu, wyróżniały się na tle tego feudalnego późnogotyckiego dworu. Analiza wysokiej jakości artykułów na temat architektury, wykorzystanie w herbie motywu kruka z pierścieniem na gałązce oraz obecność roślinnych motywów na malowidłach ściennych i brak wkomponowanych elementów fortyfikacyjnych jako typowego rozwiązania architektonicznego dworu, pozwalają przypuszczać, że kasztel był prawdopodobnie po roku 1484 poszerzony i przebudowany na zamek myśliwski w środku głębokich lasów, co było związane z zainteresowaniami Mateja Korvína i jego syna Jána, liptowskiego żupana. Ważny etap w budowlanym rozwoju kasztelu, który wyznaczył jego dzisiejszy charakter realizowany był w połowie XVI wieku. Przebudowa sprawiła, że obiekt ponownie odzyskał swoje funkcje mieszkalnogospodarcze. Powierzchnia kasztelu powiększyła się w kierunku wschodnim przez dobudowę piętrowej części nowego skrzydła w ramach istniejącego starego budynku, który również został przebudowany na piętrowy, poprzez poziome przedzielenie pierwotnie podwyższonych, pomieszczeń i sali rycerskiej. Hala wejściowa została przebudowana na łukowy westybul z nowymi schodami, które zlikwidowały późnogotycki kominek i prowadziły do nowopowstałego centralnego westybulu na piętrze. Ostatnia renesansowa przebudowa w połowie XVII wieku nadała kasztełowi jego ostateczny wygląd. Mniej więcej osiągnięcie tego stanu było celem przebiegających prac renowacyjnych przed udostępnieniem obiektu w Muzeum Wsi Liptowskiej w Pribylinie. Ekspozycja przedstawia w jaki sposób i na jakim poziomie mieszkały wyższe warstwy ziemiańskie tego regionu w XIX i na początku XX wieku. Oprócz sali bankietowej z oryginalnymi małowidłami ściennymi z końca XV wieku, która jest wyposażona w taki sposób by dziś mogły się w niej odbywać różnego rodzaju imprezy towarzyskie, jest tu dużo więcej interesujących pomieszczeń. Na parterze obok sali bankietowej znajduje się jadalnia i prześliczna sypialnia młodych małżonków. Po przeciwnej stronie znajduje się salon muzyczny, z tyłu zaś skromna sypialnia starszego małżeństwa. Oprócz pojawiających się na parterze myśliwskich trofeów, to piętro kasztelana jest najlepszym przykładem łowieckich słabości jego mieszkańców. Trofea w postaci różnego rodzaju zwierzyny łownej zdobią korytarz oraz przyległy salonik myśliwski. Za nim znajduje się różowy salon dam oraz zielony salon — palarnia panów. Wszystkie pomieszczenia zdobią meble, typowe dodatki, tekstylia i przedmioty osobiste.


16 | Centrum Informacji Turystycznej

Na terenie Muzeum znajduje się również Centrum Informacyjne, służące prezentacji dziedzictwa przyrodniczego i ochronie przyrody Tatrzańskiego Parku Narodowego. Prezentowana ekspozycja pokazuje wpływ i oddziaływanie człowieka na przyrodę — to, w jaki sposób z niej korzystał i zmieniał według swoich potrzeb. Centrum powstało w ramach projektu współpracy Muzeum z TANAP oraz dzięki wsparciu stowarzyszenia DANCEL. Jest ono chętnie odwiedzane przez turystów przede wszystkim w sezonie letnim.


17 | Dom wójła Jana Puchego z Liptovskiego Trnovcauploaded pictureLiptovský Trnovec

Z drugiej strony rynku znajduje się dom wójta z Liptovskiego Trnovca. Jest to kompleksowa, zamknięta budowla, w której część mieszkalna i gospodarcza umieszczone są pod wspólnym dachem. W domu tym mieszkała rodzina Jana Puchégo, który był jednym z najpopułarniejszych wójtów w Trnovcu. Na belce w izbie domu znajduje się oryginalny tekst wyryty w drewnie „Ten dom wybudował Paulus Vozárik wraz ze swoim synem Georgem Wozárikiemvw roku Pańskim 1852.” Do domu i podwórza wchodzi się przez wielką bramę przez którą niegdyś wjeżdżały wozy. Obok niej znajduje się druga, mniejsza bramka. Dom składa się z czterech pomieszczeń. W sieni znajduje się otwarte pałenisko, półka na naczynia, a pod oknem składane drewniane łóżko służące także jako miejsce do pracy. Umeblowanie izby w szczególny sposób nie różni od umeblowania domów bogatych rolników. Do wielkiego kaflowego pieca przystawiona jest murowana kuchnia z płytkami do gotowania. Oprócz łóżka, ławy z oparciem, przed którą ustawiony jest stół, znajduje się drewniana szafa stanowiąca jeden z cenniejszych elementów wyposażenia. W miasteczku Trnovec urząd wójta mieścił się w domu miejskim, jednak i w swoim domu wójt mial skrzyneczkę na papiery i dokumenty. Jedna z dwóch komór, dostępnych z sieni, pełniła tradycyjną funkcję pomieszczenia do składowania jedzenia, naczyń i przedmiotów niezbędnych w gospodarstwie domowym. Druga komora służyła córce wójta za warsztat krawiecki. Na potrzeby dziewcząt i kobiet z miasteczka i okolic szyła ubrania w duchu najnowszej panującej mody. Oprócz maszyny do szycia znajduje się tu płótno, „modrotlacz”, różnego rodzaju materiały, koronki, wstążki i inne ozdoby. Są wśród nich również gotowe ubrania i dodatki. W pierwszej części podwórza pod wspólnym dachem znajduje się wóz drabiniasty i różnego rodzaju narzędzia gospodarcze. W tylnej części są stajnie, w których znajdują się zwierzęta. Po środku wsi, przed domem wójta, usytuowany jest „rynek”, na który gromadzili się mieszkańcy podczas jarmarków i targów oraz w trakcie innych ważnych wydarzeń. Do wójta przychodzili mieszkańcy wsi, członkowie rady wiejskiej, żupni urzędnicy. Wójt i inni przedstawiciele samorządu chodzili do dworu z różnymi urzędowymi sprawami. Przestrzeń wsi oddzielona była od pańskiego dworu kamiennym murem. Na jego skraju stoi wymurowańy z kamienia pręgierz. Jest on świadectwem, że wieś miała niegdyś przywileje miejskie, prawo do organizowania targu i moc sądowniczą. Metalowy znak na szczycie pręgierza mówi o prawie miecza, okowy na ręce i gardło są dowodem na to, że do pręgierza były przywiązywane osoby w ramach kary za różnego rodzaju przewinienia.


18 | Drewniana dzwonnica z Pavčinej Lehoty z roku 1883uploaded picturePavčina Lehota

Na rynku obok domu wójta znajduje się drewniana dzwonnica z Pavčinej Lehoty z roku 1883. Składa się ze zrębowej części naziemnej, na której ułożona jest belkowa konstrukcja wieży. Na przednim szczycie namalowany jest zegar słoneczny z kogutem. W wieży znajduje się dzwon, który muzeum podarowali mieszkańcy zatopionej wsi Sokolče jako pamiątkę po ich miejscowości. Dzwon pochodzi z wiejskiej dzwonnicy a stworzył go w roku 1865 ze starego, zniszczonego w czasie pożaru dzwonu ludwisarz Adalbert Littnan z Bańskej Bystrzycy.


19 - 22 | Dwór ziemiański rodziny Lehockichuploaded picturePaludza

Na drugim końcu wsi stoi drewniany dwór ziemski z Paludzy. Należał on do majętnej rodziny Lehockich, której członkowie oprócz gospodarowania na rozległych majątkach ziemskich w Kotlinie Liptowskiej pracowali jako urzędnicy w urzędzie żupnym w Liptovskim Sv. Mikulášu. Dwór został zbudowany w roku 1858 jako część rozległego siedliska gospodarczego. Dom posiada kryty ganek na podwyższonej podmurówce, z którego wchodzi się to wielkiej sieni. W niej znajduje się spory piec grzewczy z płytami do gotowania, piekarnikiem do pieczenia chleba i kotłem do ogrzewania wody. Sień jest jednocześnie pomieszczeniem komunikacyjnym, z którego prowadzą wejścia do pozostałych pomieszczeń. Z prawej strony znajduje się salon z walcowatym piecem, szafką, sofą oraz stołem jadalnianym z krzesłami. Z salonu jest wejście do sypialni umeblowanej meblami z dobrej jakości drewna sosnowego. Z lewej strony znajduje się kuchnia z murowanym piecem i płytami do gotowania i piekarnikiem do pieczenia. Umebłowana jest drewnianymi pomałowanymi na biało meblami w których skład wchodzą podwójny kredens, szafka na serwis obiadowy i stół roboczy. Pod oknami znajduje się ława z oparciem „kanapa ”, stół i krzesła. Z kuchni jest wejście do komory. Atrakcyjnym pomieszczeniem w domu jest pokój dziecięcy umeblowany dziecięcymi mebelkami i materialami. Ciekawostką są epokowe wózki i sanki jak również kolekcja zabawek, którymi naprawdę bawiły się ziemiańskie dzieci z Liptowa. Siedlisko dworu ziemiańskiego w tylnej części i ze stron bocznych zamyka gospodarczy dwór. Jest to wielki drewniany budynek w ksztafcie liter L, składający się z dwóch stajni po lewej stronie podwórza, zadaszenia na wozy i gumna. Z prawej strony podwórza znajdują się dwa samodzielne spichlerze. Spichlerze mają drewnianą konstrukcję zrębową, od strony zewnętrznej wybieloną. Ciekawostką związaną ze spichlerzami jest podwójne zadaszenie, z powodów bezpieczeństwa i ochrony przed pożarem, ponieważ spichlerze służyły nie tylko do składowania jedzenia ale również cennych elementów garderoby i narzędzi pracy. Konstrukcja budowli zakończona jest zrębowym zadaszeniem i zabezpieczona gliną. Nad nią znajduje się klasyczny dach kryty gontem, który w przypadku pożaru można było w prosty sposób zdjąć.


23 | Szkoła wiejska z Valaskiej Dubovejuploaded pictureValaská Dubová

Obok dworu ziemiańskiego znajduje się sad owocowy z pasieką. Należy do wiejskiej szkofy z Vałaskej Dubovej. W tej wsi na granicy Łipiova i Orawy w roku 1755 zbudowana została jednoklasowa katolicka szkoła, która według zapisów w kronice z roku 1833 została przebudowana. W tym drewnianym obiekcie znajduje się ekspozycja prezentująca szkołę wraz z mieszkaniem nauczyciela z początku XX wieku. Na prawo w sieni prowadzą drzwi do kłasy. W kłasie znajduje się charakterystyczne szkołne wyposarzenie: tablica, katedra nauczyciela, liczydła, głobus i małe organy. Na ławkach leżą tabliczki do pisania dla uczniów, kałamarze i inne pomoce szkolne. Naprzeciwko klasy jest wejście do mieszkania nauczyciela, który składa się z izby i przyległej komory. Izba jest umeblowana prostymi lecz gustownymi mebłami, charakteryzującymi potrzeby i wymagania samotnie mieszkającej, wykształconej osoby. Oprócz łóżka i dwudrzwiowej szafy na ubrania znajduje się tu biblioteczka z przeszklonymi drzwiami a po środku stół i krzesła. Przy ścianie jest kuchnia z płytami do gotowania i mała szafka na naczynia. Z sieni znajduje się wejście do jej tylnej części, która została wybudowana jako ciemna kuchnia z paleniskiem i piecem ogrzewającym klasę. Ponieważ nauczyciel aktywnie zajniował się pasieką, w tym miejscu znajdował się także skład narzędzi i uli. Znajduje się tu również kiłka narzędzi do wyciskania miodu z rantek.


24 | Wczesnogotycki kościół Maryi Panny z Liptovskej Maryuploaded pictureLiptovská Mara

Niezwykle ciekawym pod względem architektonicznym budynkiem z wyjątkowo atrakcyjną ekspozycją jest cenny zabytek kościelny — wczesnogotycki kościół Maryi Panny pochodzący ze wsi Liptovską Mara. W Muzeum Wsi Liptowskiej w Pribylinie znajduje się wierna rekonstrukcja tego obiektu powstała z wykorzystaniem wszelkiego rodzaju pierwotnych artykułów architektonicznych i elementów zdobienia wnętrz. Cały budynek jest świadectwem niezwykłej próby ochrony zabytku kultury na naszej ziemi. Pierwotny kościół został zbudowany w drugiej połowie XIII wieku, w miejscu starszego obiektu, datowanego na pierwszą połowę XII wieku. Prawdopodobnie w latach 1260 — 1260 na miejscu kościoła romańskiego zbudowano jednonawową wczesnogotycką budowlę, kopiującą pierwotny charakter kościelnej nawy. W drugiej połowie XIII wieku budynek po stronie północnej został poszerzony o zakrystię, która około roku 1300 została zamknięta ciężkim blokowo-krzyżowym sklepieniem. Pod koniec XV wieku zostało poszerzone i poligonalnie zamknięte prezbiterium, zakończone sieciowym sklepieniem a na jego północnej ścianie zostało osadzone kamienne pastoforium, którego jakość wysoko przewyższa poziom typowej lokalnej i regionalnej rzeźbiarskiej twórczości kamiennej. Jego powstanie przypuszczalnie łączy się z działalnością warsztatu kamieniarskiego w Okoličnem zwiążanego z budową klasztoru Franciszkanów w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XV wieku. Pierwotna jednonawowa budowla była podczas przebudowy na początku XVI wieku poszerzona o południową nawę, która otwierała się na nawę główną arkadą na dwóch kolumnach i dwóch półkolumnach. Głowice kolumn są zdobione figuralnymi motywami masek. Te same motywy byty pierwotnie również na dolnych częściach kolumn. Głowice posiadają roślinne ornamentalne wypełnienie. W drugiej połowie XIV wieku i na początku XV wieku wnętrze kościoła było ozdobione malowidtami naściennymi. Część tych średniowiecznych naściennych malowidet udało się w latach 1971 — 1973 odkryć i przerysować malarzowi Jánovi Janíčkovi. W obecnym wnętrzu kościoła znajdują się odrestaurowane motywy pierwotnych malarskich zdobień. Część z nich przedstawiała sceny z życia Jezusa Chrystusa — Nawiedzenie Maryi Panny, Narodziny i Obrzezanie oraz odnalezienie Jezusa w świątyni. Nad wejściem do zakrystii znajduje się jedyny przejaw inspiracji franeuskint gotyckim malarstwem ściennym w Liptovie. W całości zachował się obraz Jezusa Cierpiącego „Imago Pietatis", który powstał w latach osiemdziesiątych XIV wieku. Kościół Maryi Panny był głównym centrum życia duchowego i kościelnego średniowiecznego Liptova. Najpóźniej od XIII wieku z parafią w Svätej Mare łączył się urząd liptowskiego wicearchidiakona. Pierwsza pisemna wzmianka o kościele pochodzi z roku 1288. W drugiej połowie XVI wieku i przez cały wiek XVII kościół na przemian służył ewangelikom i katolikom. Mniej więcej od lat trzydziestych XIV wieku - aż do roku 1582, w Svätej Marze regularnie odbywały się spotkania liptowskiej szlachty. Odbywały się tu generalne kongregacje i było to miejsce zasiadania podźupanów. W roku 1378 odbył się tu sąd nad liptowskim ziemianinem Jánem Literátem z Madočian, skazanym na karę śmierci przez spalenie za fałszowanie królewskich dokumentów. We wnętrzu kościoła znajdują się pierwotne sprzęty z kościoła Maryi Panny z Liptovskiej Mary. Jego dominanią jest wczesnobarokowy ołtarz główny Maryi Panny z roku 1678 i ołtarz boczny Wszystkich Świętych — czterech panien męczennić pochodzący z roku 1677. Znajduje się tu również, wczesnobarokowa kazalnica z roku 1673 oraz renesansowa kamienna chrzcielnica z roku 1647. Wnętrze dopełniają zachwycające renesahsówe polichromowane ławki. Kościół oprócz tego, ze jest atrakcyjnym dla zwiedzających elementem muzeum, jest również żywym przybytkiem. Kościół służy również do organizacji ślubów, zarówno kościelnych, jak i cywilnych. Znajdują się w nim zabytkowe organy, które wykorzystywane są podczas organizowania koncertów i obrzędów, oraz w ramach różnego rodzaju imprez. W suterenie znajduje się wielofunkcyjna galeria wystawiennicza.



25 | Powozownia z Malužinejuploaded pictureMalužiná

Powozownia z liptowskiej wsi Malužiná jeszcz na początku XX wieku użyczała noclegu woźnicom i furmanom oraz, miejsce w stajni dla ich koni. Korzystali z niej rzemieślnicy, przyjeźdzający spoza Čertovicy na jarmarki i targi do Liptova. Odprowadzali do powozowni swoje wozy, wyprzęgali konie i sami nocowali na wozach z obawy o bezpieczeństwo swojego towaru. W roku 2006 w muzeum został udostępniony wielofunkcyjny obiekt Powozownia z Malužinej. Został wybudowany w ramach projektu CBC Phare z dofinasowaniem ze środków Unii Europejskiej. Projekt o budżecie około 14 milionów obejmuje nie tylko budowę obiektu do realizacji celów programowych i reprezentacyjnych, ale również jego działalność jako Centrum Informacji Turystycznej. We wnętrzu znajdują się panele promujące wszystkie oddzialy Muzeum Liptowskiego, ich oferty wystawiennicze i ekspozycyjne, jak również prezentacje partnerskich muzeów. W obiekcie znajduje się ruchome podium, widownia zgaduje się na poddaszu obiektu. Wyposażony on jest również w toalety, łącznie z bezbarierowymi, szatnię dla występujących oraz kuchnię.


26 | SENNÍKuploaded picturePatočiny

Slúžil ako hospodárska budova na uskladnenie sena.


27 - 28 | SENNÍKYuploaded pictureLiptovská Teplička

Slúžili ako hospodárske budovy na uskladnenie sena.


29 | AMFITEÁTER - ŠATŇA S PÓDIOM, HĽADISKO


30 - 33 | Dwa domy chłopów małorolnych z Likavkyuploaded pictureLikavka

Zabudowę po lewej stronie zamykają dwa domy należące do chłopów małorolnych z Likavky ze wspólnym podwórzem i budynkami gospodarczymi. Obydwa składają się z trzech pomieszczeń o tradycyjnym układziesień, izba, komora. W pierwszym domu wraz z rodziną mieszkał baca. Oprócz wnętrza — charakterystycznego dła mieszkańców wyznania rzymskokatolickiego z końca dziewiętnastego i początku dwudziestego wieku z tradycyjnym ustawieniem law, ze stołem w kącie naprzeciw drzwi, zwiedzających zainteresuje zapewne wyposażenie komory. Służyła ona do przechowywania rzeczy osobistych, ubrań, jak również przedmiotów których baca potrzebował w bacówce do produkcji mlecznych wyrobów. Są to czerpaki, formy na ser, chochle, różnego rodzaju naczynia, jak również pasterski worek, pas, ciupażka i dzwonki. W okresie zimowym baca zajmował się obrabianiem skór owczych i szyciem z nich prostych elementów ubrania. W ostatnim domu mieszkała rodzina małorolna, która na życie dorabiała tkactwem. W izbie oprócz mebli niezbędnych do życia rodziny znajdowały się krosna, na których wymiennie pracowało kilku członków rodziny. W komorze oprócz narzędzi do opracowywania włókiem Inu i konopi znajdowały się snowarki, na których gospodyni przygotowywała osnowę do tkania, nie tylko dla własnych potrzeb, ale również za opłatą dla innych kobiet we wsi.


34 | Dom rolnika i szewca Adolfa Trunkvaltera z Liptovskiej Sielnicyuploaded pictureLiptovská Sielnica

Kolejnym budynkiem jest dom rolnika z Liptovskiej Sielnicy. Znajdująca się w nim ekspozycja przedstawia warunki w jakich mieszkała i żyła wielodzietna rodzina rolnika Jána Trunkvaltera. Dom sklada się z czterech pomieszczeń. Oprócz sieni, gdzie na otwartym pałenisku przygotowywano jedzenie oraz wielkiej izby, znajdują się tu dwie komory. W pierwszej z nich mieści się warsztat szewca — głowa rodziny dorabiała szyciem i naprawą obuwia dla mieszkańców wsi, druga zaś komora służyła do składowania jedzenia i narzędzi. W izbie przedstawiony jest moment narodzin dziecka. Oprócz mebli znajdują się tu więc przedmioty związane są z tym ważnym rodzinnym wydarzeniem. Zasłona oddzielająca łóżko rodzącej od pozostałej części pomieszczenia miała oprócz funkcji praktycznej i higienicznej również znaczenie magiczne. Kolejne znajdujące się w izbie przedmioty mialy za zadanie chronić dziecko i zapewnić mu szczęśliwą przyszłość. Interesujące jest także szufladowe łóżko, w którym spały dzieci.


35 | Chałupniczy bliźniak z Černovejuploaded pictureČernová

Pierwszym domem w rzędzie budynków znajdujących się po lewej stronie w środku wsi jest bliźniak chałupników z Černovej, który w roku 1838 zbudował dla swojej rodziny Matuš Bačkor jako trójizbowy dom z komorą w jego tylnej części. Po śmierci właściciela w roku 1861 synowie wynajęli go żydowskiemu karczmarzowi, który założył w nim karczmę. W roku 1880 obydwaj synowie wraz z małżonkami i rodzinami powrócili do domu ojcowskiego. Początkowo mieszkali razem, sień była wspólna, rotacyjnie zaś w rocznych cyklach wymieniali się prawem do gospodarowania trzecią izbą i komorą. Później jednak zdecydowali się podzielić budynek na dwie części, dzięki czemu powstał dom - bliźniak. Jednemu z braci przypadła część z pierwotnym wejściem wraz z sienią i komorą, drugi zaś największe pomieszczenie podzielił na izbę i sień, do której prowadziło nowe wejście z bocznej strony domu.


36 | Kuźniauploaded pictureLiptovská Kokava

Niepisaną regułą w przeszłości było, to że obok warsztatu kołodzieja znajdowała się kuźnia. W ten sposób usytuowano ją również w muzeum. Kowale kończyli pracę kołodziejów, wyrabiając okucia do drewnianych środków transportu oraz narzędzia pracy dla rolników. Metalowyri obręczami okuwali koła, wyrabiali również różne drobne narzędzia. Kuźnia należała do kowala Michala Beľuša z Liptovskiej Kokavy, który był doskonale wykształconym rzemieślnikiem. Służąc w armii ukończył nawet kurs podkuwania, podczas którego posiadł sztukę podkuwania koni jeździeckich należących do dowódców — „oficerów”. ​W kuźni w muzeum znajdują się oryginalne miechy i wiele narzędzi pochodzących z pierwotnego warsztatu Michala Beľuša i innych kowali z Liptowa. Kuźnia w muzeum jest „Żywym » obiektem, gdzie regularnie rozpalane jest ognisko a kowale przygotowują różnego ródzaju przedmioty i okucia do obiektów muzealnych oraz pamiątki dla zwiedzających.


37 | KUCHYŇA S OTVORENÝM OHNISKOM

Objekt slúži na predaj vstupeniek do Múzea liptovskej dediny a rezerváciu časeniek pre jazdu vlakom na Považskej lesnej železnici. Je to miesto prvého kontaktu s návštevníkom. 


38 | KUCHYŇA S PECOU

Objekt využívame pri rôznych programových podujatiach na ukážku prípravy tradičných ľudových jedál. 


39 | Młyn wodny z Pribylinyuploaded picturePribylina

Po roku 2000 w muzeum na wolnym powietrzu rozpoczęto budowę kolejnego elementu ekspozycji „Wsi potokowej”. Wybudowany został zbiornik wodny, który będzie zaopatrywać i napędzać obiekty techniczne. Przed ukończeniem jest budynek młyna wodnego z Pribyliny. Młyn był częścią kompleksu budynków wodnych, do którego należały dwa młyny, pralnia i tartak. Budynki znajdowały się w południowo-wschodniej części wsi Pribylina i aż do roku 1938 napędzał je przekierowany nurt rzeczki Račková, nazywany Mlynica. W muzeum został zrekonstruowany tylko stary młyn — tzw. „młynek”, z którego zachował się opis inwentaryzacyjny z roku 1808. Oprócz opisu elementów konstrukcyjnych i technicznych dowiedzieć się możemy również na temat rozmieszczenia budynku i sposobie zagospodarowania poszczególnych pomieszczeń. Obiekt zaliczany jest do prostych budynków. Oprócz pomieszczenia z młynem znajdują się tu dwa pomieszczenia mieszkalne — kuchnia i izba. W roku 1924 cały kompleks mlyna stał się własnością rodziny Šteckovej, a synowie Adam i Matej w nim gospodarzyli. Pierwotna technologia młyńska obowiązywała w starym młynie aż do roku 1969, kiedy to na potrzeby budowy Muzeum proces ten został udokumentowany i przystąpiono do jego demontażu. Nowy górny młyn został odnowiony i zmodernizowany i już w roku 1920 zostały w nim umieszczone walce mielące oraz pozostały sprzęt młyński. Wyposarzenie to zachowano się w młynie do dziś. Częścią kompleksu młyńskiego był również prosty tartak — „jedynka”, który po pewnym czasie właściciele zmodernizowali. Jego pierwotna forma ma również pojawić się jako jeden z obiektów działu wodnego Muzeum.  


40 | ODDYCHOVÁ ZÓNA S ROZHĽADŇOU

Stavba oddychovej zóny bude realizovaná od júna do septembra 2020. Ide o vybudovanie štyroch chodníkov -  prírodný chodník, prístupový, zážitkový a obslužný chodník, ďalej spevnená plocha pri vstupe a pri rozhľadni ako aj úprava terénnej priehlbiny a výsadba úžitkových drevín v okolí chodníkov. V časti chodníkov bude osadenie vstupnej brány s informačnými tabuľami, osadenie prvkov drobnej architektúry - lavičky s operadlom, lavičky v tvare listov, ďalej prvky pre poznávanie a hranie určené deťom - vtáčie hniezdo, medvedí brloh, sovie hniezdo, sieťová pyramída, vahadlová hojdačka, cik-cak kladina, drevená preliezka, šlapáky s odtlačkom stopy zvierat, 3D reliéf Vysokých Tatier v kmeni stromu. Oddychová zóna bude končiť stavebným objektom drevenej rozhľadne realizovanej podľa historickej predlohy pôvodnej rozhľadne, ktorá sa nachádzala na vrchu Zapač pri Liptovskom Hrádku. Dvojpodlažná stavba rozhľadne bude mať výšku 7,86 m a pôdorysné rozmery 4,4 x 4,4 m.


41 | ČAKÁREŇ POVAŽSKEJ LESNEJ ŽELEZNIČKY

Objekty 41 - 43 slúžia pre návštevníkov Považskej lesnej železnice, pričom pred nepriaznivým počasím je možné čakať na vlak v čakárni.


44 - 47 | Powaska Kolejka Leśna

Od roku 2004 muzeum ma nową atrakcję — techniczny zabytek byłej Povaskiej Kolejki Leśnej, która na początku XX wieku łączyła Liptovský Hrádok z dolinami Čiernego Váhu, a jedna z jej linii prowadziła aż pod Kráľovą Hoľę do Liptovskej Tepličky. Służyła do przeprawiania zarówno drewna, jak i osób, przede wszystkim leśnych robotników. Catkowita długość torów wraz ze stacjami wynosiła 107 km. Mimo kradzieży i aktów wandalizmu, które nastąpiły po jej zamknięciu w roku 1971 ze wzgłędu na jej nierentowność dla Lasów Państwowych, udało się uratować niepowtarzalny komplet zabytkowych wagonów, jak również część pierwotnych torów. Zostały one na przełomie lat 2002-2003 przewiezione do Muzeum Wsi Liptowskiej w Pribylinie, gdzie stopniowo zaczęto tworzyć ekspozycję zabytkowej kolejki. Pierwsza część ekspozycji została udostępniona w sezonie turystycznym w roku 2003. Od roku 2006 statyczną ekspozycję ożywia lokomotywa parowa Škoda KČ — 4.r. „Kačena” wyprodukowana 1949, która powróciła do muzeum po kompleksowej renowacji i sprawdzeniu kotłów, gotowa do jazdy. W ten sposób po 34 latach od zlikwidowania kolejki ponownie na specjalne życzenie lokomotywa może zaprezentować pracę maszyny parowej.

Awesome Image